Z problemem refluksu, uczucia ciężkości po posiłku, zgagi, dyspepsji i zaburzeń trawiennych zmaga się coraz większa część społeczeństwa. Aby sobie ulżyć w tych niekomfortowych sytuacjach coraz chętniej sięgamy po szybko działające tabletki na zgagę, które w mig rozwiążą nasz problem. W aptece najczęściej padają pytania o “coś na trawienie, wątrobę, zgagę i wzdęcia”.
Jak jednak pokazują dane i praktyka ekspertów uczucie pełności po posiłku i zgaga w większości przypadków może być problemem związanym ze zbyt małą ilością kwasu solnego, a nie jego nadmiernym wydzielaniem. Dlatego nieuzasadnione stosowanie “leków osłonowych” na żołądek może nie tylko nie rozwiązywać dokuczliwego problemu, ale wręcz go pogłębiać.
Przyczyny niedokwasoty
Nasz żołądek stanowi pierwszą linię obrony przed różnego rodzaju patogenami ze środowiska zewnętrznego. Swoją funkcję obronną zawdzięcza silnie kwasowemu środowisku, które odpowiada także za aktywację enzymów trawiennych (pepsynogenu w pepsynę) trawiących białka. Dzięki optymalnemu wydzielaniu kwasu solnego pokarm, który spożywamy jest oczyszczony z bakterii, pasożytów- zabezpiecza nasz organizm przed najazdem patogenów oraz dba o prawidłowe trawienie białek.
Nieprawidłowe wydzielanie kwasu solnego prowadzi do zmiany środowiska panującego w żołądku, inaktywacji enzymów trawiennych i niedokwasoty. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest nieprawidłowa, wysoko przetworzona dieta bogata w cukier, tłuszcze trans i konserwanty. Destrukcyjny wpływ mają także leki (inhibitory pompy protonowej, antybiotyki), używki oraz silny stres!
Co się dzieje w brzuchu?
Najczęściej odczuwamy nieprzyjemne zaleganie treści pokarmowej, zgagę, wzdęcia, biegunki, a także zaparcia czy gazy. Mamy też wrażenie, jakby kamień zalegał nam gdzieś w środku brzucha.
Na skutek niedokwasoty ma miejsce nieefektywna obróbka białek w żołądku, co powoduje, że do następnych odcinków przewodu pokarmowego docierają składniki niecałkowicie strawione. Prowadzi to do obciążenia jelit, rozwoju stanu zapalnego, a nawet przesiąkliwości jelitowej.
Zbyt mała kwasowość żołądka zmniejsza wchłanianie niektórych witamin i minerałów (np. żelaza, witaminy B12). Niedobory tych substancji mogą być zatem związane z zaburzeniem ich wchłaniania, a nie niedoborem w diecie. W takiej sytuacji rozwiązanie problemu będzie polegało na przywróceniu prawidłowej pracy żołądka, a nie suplementacji składników deficytowych.
Na “niedokwaszenie żołądka” cierpią często chorzy na Hashimoto oraz osoby starsze. Szacuje się, że u osób powyżej 60 roku życia problem może dotyczyć nawet 60% osób.
Leki na zgagę
Uczucie zgagi i zarzucania treści pokarmowej może być objawem zarówno nadkwasoty, jak i niedokwasoty. Kiedy piecze nas w przełyku biegniemy do apteki po leki osłonowe na żołądek. Niestety nie zawsze jest to dobre rozwiązanie. W przypadku kiedy rzeczywiście cierpimy na nadkwasotę lub nadżerki przewodu pokarmowego potwierdzone badaniem (pehametria/gastroskopia) odpowiednie leczenia wdraża lekarz prowadzący.
W przypadku niedokwasoty przyjmowanie leków zmniejszających kwasowość żołądka jest nieuzasadnione i może pogłębić problem zgagi. Wyjściem z sytuacji jest przywrócenie prawidłowej funkcji wydzielniczej żołądka poprzez zmianę nawyków żywieniowych oraz wdrożenie działań dokwaszających żołądek.
Metody na dokwaszenie żołądka
Przed podjęciem działań w kierunku dokwaszania żołądka warto uprzednio zrobić choćby test domowy, który pozwoli na wstępną ocenę sytuacji. Badaniem diagnostycznym jest pH- metria, które wykonywane jest przy podejrzeniu choroby refluksowej.
1/2 łyżeczki sody oczyszczonej wymieszać z 1/2 szklanki wody. Wypić. Odbicie powinno nastąpić w ciągu 45-90 sekund.
Czas dłuższy niż 90 sekund wskazywać może na znaczne niedobory kwasu solnego w żołądku, z kolei czas krótszy od 45 sekund może świadczyć o nadkwasocie.
Teraz, gdy już wiemy, że warto byłoby wspomóc nasze trawienie żołądkowe z pomocą nadciąga kilka sprawdzonych metod, które poprawią wydzielanie kwasu solnego, aktywność enzymów trawiennych i efektywność trawienną. Miksturą łatwą do przygotowania jest woda z cytryną wypijana na czczo lub przed posiłkami.
W praktyce powszechne jest także stosowanie fermentowanego octu jabłkowego (to nie to samo co ocet spirytusowy!!), który dodaje się w małej ilości do wody (1 łyżeczka na 1/2 szklanki wody). Ze względu na swój nieprzyjemny smak można sięgnąć po wersję w kapsułce. Po przyjęciu roztworu należy obserwować samopoczucie, czy nie pojawia się ból żołądka oraz inne dolegliwości żołądkowo- jelitowe.
Kiedy powyższe rozwiązania nie przynoszą zamierzonych efektów można rozważyć suplementację Betainą HCl. Ona także poprawia wydzielanie kwasu solnego i usprawnia procesy trawienne, aczkolwiek jestem zdania, że jej stosowanie powinno odbywać się pod okiem specjalisty. SERIO.
Stosowanie “dokwaszaczy” to jednak nie wszystko. Aby ruszyć procesy trawienne warto także zadbać o pożywne i zdrowe posiłki. Co z tego, że pijemy wodę z cytryną skoro nasz jadłospis nadal odbiega od ideału. Zdrowa, nieprzetworzona dieta, ograniczenie cukru i używek, dodatek kiszonek (kapusta, ogórki, kombucha), aktywność fizyczna, warzywa do każdego posiłku, owoce zamiast słodyczy. Ewentualnie gorzka czekolada. Na to jestem w stanie przystać.
Ważne jest także powolne przeżuwanie i dokładne gryzienie pokarmu, połykanie dużych kęsów także powoduje niestrawności. Najlepiej jeżeli w trakcie posiłków nie pijemy- najlepiej zrobić to 15- 30 minut przed lub po posiłku.
KONKLUZJA
Dokwaszanie żołądka sokiem z cytryny lub innymi metodami może okazać się skuteczne w przypadku zbyt niskiego wydzielania kwasu żołądkowego. Doraźne stosowanie leków osłonowych przy niedokwasocie może pogłębiać problem zgagi i bólu brzucha. Przed wdrożeniem działań warto jednak sprawdzić, czy nasz żołądek faktycznie takiego wsparcia potrzebuje (domowy test z sodą oczyszczoną, pH- metria).
Stosowanie powyższych metod ma także swoje ograniczenia. Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku rzeczywistej nadkwasoty, ponieważ takie domowe dokwaszanie żołądka może pogłębić problemy żołądkowe i zaostrzać stany zapalne błony śluzowej.
