Często pytacie mnie o witaminę B12, jej suplementację i wskazówki odnośnie dawkowania. A więc, jak już wiecie, nie da się skonstruować uniwersalnej odpowiedzi na te pytania, bo w organizmie żywym to ZALEŻY (słowo klucz) od wielu wypadkowych. Postanowiłam jednak popełnić ten wpis w związku z licznymi zapytaniami- mam nadzieję, że okaże się dla Was pomocny.

Jak efektywnie wyrównywać deficyty witaminy B12? Uzupełnianie niedoborów powinno być przede wszystkim poprzedzone badaniem diagnostycznym, a następnie w oparciu o wynik należy dobrać optymalną dawkę konkretnego specyfiku, oczywiście w porozumieniu ze specjalistą.

Jakie badanie pozwoli na miarodajną ocenę zawartości witaminy B12 w naszym organizmie? Jest to troszkę bardziej skomplikowane, niż na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, ale damy radę.

Komu grozi niedobór witaminy B12?

Witamina B12 nazywana także “czerwoną witaminą” pełni kluczową rolę w produkcji krwinek czerwonych, w prawidłowej pracy układu nerwowego (koncentracja, witalność, pamięć), a także dba o właściwy poziom homocysteiny oraz przemiany energetyczne. Niedobory witaminy B12 mogą także prowadzić do depresji, demencji i innych zaburzeń neuropsychiatrycznych.

Zresztą całe kompendium na temat witaminy B12 znajdziecie TUTAJ.

Niedobory witaminy B12 występują najczęściej:

  • przy źle zbilansowanej diecie, ubogiej w witaminę B12 (dieta oparta na fast foodach i przemysłowym jedzeniu)
  • przy nadużywaniu alkoholu
  • u wegetarian i weganwitamina B12 występuje tylko w produktach odzwierzęcych; W roślinach mamy tzw. analog witaminy B12 (nieaktywny dla człowieka- są wyjątki), którego nasz organizm nie wykorzystuje do procesów metabolicznych. Im bardziej restrykcyjna dieta wegetariańska, tym wyższe ryzyko niedoborów witaminy B12.
  • u osób z zaburzeniami wchłaniania z powodu chorób zapalnych jelit (choroba Crohna, celiakia)
  • przy chorobie Addisona- Biermera (anemia spowodowana zaburzonym przyswajaniem witaminy B12- podłoże autoimmunologiczne)
  • osoby w podeszłym wieku (gorsza produkcja soku żołądkowego potrzebnego do wchłaniania witaminy B12)
  • osoby z insulinoopornością lub cukrzycą leczone metforminą (wypłukuje witaminę B12)
  • osoby z niedoczynnością tarczycy
  • osoby stosujące leki “osłonowe” na żołądek, tj. omeprazol, pantoprazol (inhibitory pompy protonowej) czy ranitydynę (antagoniści rec. H2), a także “aspirynę (kwas acetylosalicylowy), sulfasalazynę i kolchicynę

Badania oceniające poziom witaminy B12

Oznaczenie wyłącznie poziomu witaminy B12 w surowicy może okazać się niewystarczające. Nawet jeśli okaże się, że wynik mieści się w widełkach laboratoryjnych (150-740 pmol/l) nie musi on odzwierciedlać rzeczywistego zaopatrzenia organizmu w witaminę B12. Dlaczego?

Poza oznaczeniem poziomu witaminy B12 warto także sprawdzić bardziej czułe wskaźniki, tj. homocysteina czy kwas metylomalonowy.


Poziom witaminy B12, który oznaczamy jest sumą zarówno “aktywnej, odzwierzęcej” witaminy B12, jak i jej nieaktywnego, roślinnego analogu (często nazywana pseudowitaminą B12). Pozornie prawidłowy wynik może się więc okazać wynikiem dodatnio zafałszowanym, bo nie oddaje zaopatrzenia wyłącznie w aktywną metabolicznie formę witaminy B12.

Co zatem? Warto równolegle z witaminą B12 oznaczać homocysteinę i/lub kwas metylomalonowy (ten ostatni wskaźnik oznacza się rzadziej ze względu na wysoką cenę). Są one bardzo czułymi i wczesnymi markerami niedoboru witaminy B12, które dają bardziej wiarygodny wynik.

Niedobór witaminy B12 (i foliantów) można zobaczyć już w samym badaniu morfologii krwi- wskaźnik MCV jest w takiej sytuacji podwyższony.

Suplementacja witaminy B12

W przypadku stwierdzonego niedoboru lub wyniku w dolnym zakresie normy (poniżej 300 pmol/l) stosowane są zwykle dawki od 50 mcg do… 1000 mcg. Wszystko zależy od indywidualnych zaleceń od specjalisty, opartych na wyjściowych oznaczeniach laboratoryjnych. Stosowanie diet wegetariańskich, czy pacjenci cukrzycowi przyjmujący metforminę powinni regularnie kontrolować poziomy powyższych wskaźników.

Chcę przy tej okazji podkreślić fakt, że uzupełnianie rzeczywistych niedoborów dawką 5 mcg (a taka występuje w wielu dostępnych na rynku suplementach diety) nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. W kwestii doboru preparatu nie działaj w pojedynkę, zasięgnij rady u swojego lekarza lub farmaceuty, aby zmaksymalizować efekty wdrażanej terapii.

Podsumowując:

  1. W ocenie statusu witaminy B12 w organizmie miarodajne odzwierciedlenie da nam oznaczenie poziomu witaminy B12, homocysteiny (i/lub kwasu metylomalonowego ).
  2. Niedobór witaminy B12 jest niebezpieczny dla organizmu, a objawy niedoboru mogą pojawić się już przy poziomie 200-300 pmol/l (czyli teoretycznie wynik w dolnej granicy normy).
  3. Wyrównywanie niedoboru powinno odbywać się poprzez ściśle dobraną przez specjalistę dawkę.



Bibliografia:

  1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27446930
  2. http://www.czytelniamedyczna.pl/3291,niedobor-witaminy-b12-jako-czynnik-rozwoju-procesu-otepiennego.html
  3. https://farmacja.pl/czy-leki-zaburzaja-wchlanianie-skladnikow-pokarmowych/